In december 2015 werd in Geldermalsen door politici het plan geopperd om een asielzoekerscentrum te openen voor 1500 mensen. Toen dat bekend werd, ontstond er een enorme tegenstelling in het dorp: je was voor of tegen. Er braken heftige rellen los om dit plan tegen te gaan. Tegelijkertijd stond er een groep mensen op om te zoeken naar verbinding, om de rust terug te brengen.

Een paar van deze mensen hebben elkaar gevonden en hebben na korte tijd een stichting gevormd om de statushouders die hier al woonden of die nog zouden komen een warm welkom en een veilige plek te bieden. En om te zorgen dat inwoners met een Nederlandse achtergrond op een laagdrempelige manier in contact zouden kunnen komen met hun nieuwe buurtgenoten.

De naam van de stichting werd 'Integreren doe je samen!' (IDJS!), om aan te geven dat integreren van twee kanten moet komen. Van de nieuwkomers, maar zeker ook van de authentieke bewoners.

IDJS! is een burgerinitiatief van lokale vrijwilligers die informeel en persoonlijk contact onderhoudt met nieuwkomers en hen in contact brengt met buurtgenoten. Vanaf het begin zijn er veel vrijwilligers betrokken geweest bij ons werk en nog steeds groeit het aantal dat zich wilt inzetten voor dit initiatief.

Je kunt IDJS! zien als een sociaal opstapnetwerk. Op het moment dat nieuwkomers in deze gemeente een woning krijgen, hebben ze vaak nog geen spullen en geen netwerk. Wij helpen mensen met opstarten. Voor veel nieuwkomers zijn we een eerste stap op weg naar een eigen sociaal netwerk. We nemen de tijd voor echte ontmoetingen.

We hebben een eigen pand waar onze gekregen meubels staan en waar we elke zaterdagochtend aanwezig zijn. Iedereen is welkom: nieuwe en authentieke inwoners. Er is tijd voor koffie, kennismaking, een gezellig praatje en persoonlijke vragen. Kinderen kunnen spelen in de speelhoek, waardoor de ouders ook even rustig koffie kunnen drinken. Vaak worden op deze ochtenden spullen en fietsen gebracht door mensen die hun nieuwe buurtgenoten willen helpen aan een nieuwe inboedel. Dat zijn dan tegelijk mooie ontmoetingsmomenten.

In ons pand kunnen nieuwkomers gratis meubels en huisraad uitzoeken voor de woning. Nieuwkomers krijgen bij aankomst in de gemeente een startfiets van ons. In onze werkplaats worden fietsen opgeknapt en gerepareerd door locals en nieuwkomers. Wat opnieuw resulteert in mooie ontmoetingsmomenten. Ook bieden we fietslessen aan.

Daarnaast hebben we een aantal terugkerende activiteiten: huiswerkbegeleiding; fietslessen; een vrouwensupportgroep waar thema’s als gezondheidszorg, het schoolsysteem en de opvoeding besproken worden; tijdens de Zing Nederlands-avonden komt een team van muzikanten, presentatoren en zangers bijeen om te zingen en musiceren en natuurlijk om de taal aan te leren.

Verder organiseren we kinderactiviteiten en speelmiddagen, maar er zijn ook veel ad-hoc activiteiten zoals aanschuiftafels, kookworkshops, schilderworkshops, voetbaltoernooien, barbecues, dorpsquizen, jutten bij de rivier, peren plukken en et cetera. We spreken tijdens de wekelijkse taalkring over alledaagse dingen en actualiteiten, om de Nederlandse taal te oefenen. Waar mogelijk proberen we aan te sluiten bij de interesses en voorkeuren van de nieuwe inwoners. Ook proberen we aan te sluiten bij wat er al in de regio gebeurt, georganiseerd door andere instanties. Denk bijvoorbeeld aan een Sinterklaasactiviteit, muziekoptredens bezoeken, weerbaarheidstrainingen of een zwemsurvival.

De statushouders komen vaak uit gebieden waar formele instanties ver weg staan van de burgers en soms bestaat er ook angst voor deze instanties. We merken elke keer weer dat we daarin het verschil kunnen maken. Wij bieden de zekerheid dat we er zijn, dat mensen terecht kunnen op een informele basis en dat we voor een langere periode beschikbaar zijn. De persoon is ons uitgangspunt. We koppelen vaardigheden, connecties, kennis en relaties in diverse netwerken, kerken en verenigingen waar vrijwilligers deel van uitmaken aan nieuwkomers. Zo ontstaan er waardevolle contacten die steun bieden op allerlei gebieden. De vragen die binnenkomen, zijn heel divers. Je kunt denken aan vragen om ondersteuning bij vrijwilligerswerk, onderwijs, zorg, werk en vrije tijd. Deze punten zijn essentieel om een opstapnetwerk op te bouwen, maar ook om het netwerk in stand te houden. 

Een sociaal opstapnetwerk valt niet te organiseren in een formele organisatie. Als professional ben je bezig met een traject, een vastomlijnde taak met een tijdsafbakening. Wat niet tot je taak behoort, kun je vaak niet doen. Wij bieden een netwerk op een manier zoals we dat zelf ook graag zouden willen hebben. Je probeert een fijne vriend of buurman te zijn. Je besteedt veel tijd aan informele dingen, zoals wandelen, appen, videobellen. Daarnaast is het contact zonder einddatum, in tegenstelling tot het contact in trajecten vanuit formele organisaties. Binnen de stichting is veel culturele, juridische, maatschappelijke en onderwijskundige kennis opgebouwd. We bieden bij individuele gevallen ondersteuning als andere hulpverlening niet voor de hand ligt, niet voorhanden is of niet wenselijk is.

Langzamerhand is Stichting Integreren doe je samen! niet meer weg te denken in onze gemeente. Er wonen inmiddels ruim 500 statushouders in gemeente West Betuwe waar we voor een groot gedeelte contact mee hebben. Maar we onderhouden ook contact met een breed scala aan organisaties en met de gemeente, waar we inmiddels enige structurele subsidie van krijgen. Met alle organisaties hebben we korte lijntjes en daarom kunnen we snel schakelen. We delen onze kennis en expertise met formele en informele organisaties. Ook na afloop van begeleidingstrajecten zijn we altijd beschikbaar. Zo werken we beter, preventiever, effectiever en goedkoper met elkaar.